سبزعلی‌یف‌ها از خانواده‌های نادر تاجیکستان‌اند که سه دختر خانواده، آیندۀ خود را در صحنه هنرهای نمایشی یافتند و به کار هنر پرداختند.

پدر و مادر آنها هر دو آموزگار بودند و در شهر خارغ استان بدخشان به سر می‌بردند. چهار پسر و سه دختر داشتند که اکنون شناخته‌ترین آنها همان سه دخترند. هر چند برادرها هم در کارهای هنری فعالیت دارند.

آیت‌بیگم سبزعلی‌یوا،  نخستین دختر این خانواده، در اوایل دهۀ ۱۹۶۰ به پایتخت راه یافت. وی در آموزشگاه موسیقی شهر دوشنبه به تحصیل پرداخت. در آن زمان که آموزش و پرورش سر و سامانی داشت، استادان متوجه آواز خوش و استعداد غریزی آیت‌بیگم شدند و او را برای ادامۀ تحصیل به کنسرواتوار چایکوفسکی شهر مسکو فرستادند. سال ۱۹۶۹ آیت‌بیگم به دوشنبه برگشت و فعالیت هنری‌اش را در تئاتر اپرا و بالۀ صدرالدین عینی آغاز کرد و تاکنون همان جا کار می‌کند.

در طول بیش از چهل سال کار در این تئاتر، آیت‌بیگم نقش حدود ۳۰ قهرمان آثار برجسته اپرا را ایفا کرد از جمله در آثاری از چایکوفسکی،  ژرژ بیزه، و دو آهنگ ساز تاجیک، شهیدی و سیف‌الدینف.

آیت‌بیگم بیرون از تاجیکستان هم هنرنمایی کرده‌است و برای نمونه، در آلمان آثاری را به زبان آلمانی اجرا کرده‌است. 

اکنون که عده‌ای در تاجیکستان هنر اپرا را بیگانه و نامتجانس با فرهنگ بومی می‌دانند، آیت‌بیگم نگران سرنوشت این هنر است. وی معتقد است که اپرا دیگر در تاجیکستان بومی شده، بویژه که آثاری بر پایه ادبیات فارسی آفریده شده ‌است  و همانند هنرهای فرنگی دیگری که با هنر بومی درآمیخته‌اند، می توان آن را هنری تاجیکی نامید.

زمانی دختران بااستعداد در مناطق دور افتادۀ تاجیکستان این امکان را داشتند که در بهترین مؤسسه‌های آموزشی منطقه هنر خود را صیقل دهند و به آرزوهای خود دست یابند. اکنون آیت‌بیگم حسرت آن روزها را می‌خورد و می‌گوید که چنین شرایط را باید برای نسل جوان فراهم کرد. در حال حاضر تئاتر اپرا و بالۀ دوشنبه دچار معضل کمبود آوازخوان زن شده‌است که در نتیجه، آثار اپرای کمتری آفریده می‌شود.

سورالنسا، خواهر دیگر، هم می‌خواست آوازخوان شود. او نخست وارد بخش موسیقی هنرستان شهر دوشنبه شد. سپس در شهر خارغ مدتی آموزگار موسیقی بود. و بعد از آن به دانشگاه هنرهای زیبای دوشنبه رفت و از رشتۀ تئاتر و سینما فارغ‌التحصیل شد. اکنون بیش از سی و پنج سال است که در تئاتر ابوالقاسم لاهوتی کار می‌کند. او همزمان در سینمای تاجیک نیز نقش‌هایی آفریده‌است.

نخستین و مهم‌ترین نقش سورالنسا در سینما "زینب‌بی‌بی"، یک زن فعال دوران انقلاب کمونیستی در اوایل سدۀ ۱۹۲۰ بود. بیشتر بینندگان عهد شوروی سورالنسا را تاکنون با همان نام "زینب‌بی‌بی" می‌شناسند.

اما سارا سبزعلی‌یوا، خواهرسوم، آرزو نداشت که هنرمند شود. می‌گوید آیت‌بیگم او را به عرصۀ هنر جذب کرد. سارا بیشتر در سینما بازی کرده‌است، اما تئاتر را بیشتر می‌پسندد. اکنون دو نوه دارد، اما از صحنۀ تئاتر دل نمی‌کند و هنوز هم نقش قهرمانان جوان و پرنشاط و گستاخ و جسور را بازی می‌کند. طراوت چهره و استعداد سارا باعث پائین ماندن سنّ قهرمانان او شده‌است.  سارا در سال‌های ۱۹۸۹ و ۱۹۹۷ در جشنوارۀ تئاتر پرستو جایزۀ "بهترین هنرپیشۀ زن" را به دست آورد.

از خاندان سبزعلی دو برادر هم  هم‌پیشۀ خواهران هستند. صمد و فیروز سبز‌علی‌یف را نیز دوستداران سینما و تئاتر در تاجیکستان به‌خوبی می‌شناسند.

در گزارش مصور این صفحه خواهران سبزعلی از گذشته و امروز می‌گویند.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنید.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب