لندن، مرکز پرجنب‌وجوش جشنواره‌ها، امسال میزبان حدود بیست جشنوارۀ فیلم بوده‌است. اما صرف نظر از آوازۀ بلند سینمای آوانگارد ایران، برای نخستین بار است که بینندگان بریتانیایی شاهد برگزاری یک جشنوارۀ ویژۀ فیلم‌های ایرانی می‌شوند.

پژمان دانایی، مدیر نخستین جشنوارۀ فیلم ایرانی در بریتانیا می‌گوید که برگزاری این رویداد ناگزیر بود. وی در یک نشست خبری در لندن گفت: "جشنواره‌های دیگر تنها روزنۀ کوچکی را به روی فیلم‌های ایرانی باز می‌کنند، در حالی که ساخته‌های سینمایی ارزشمندی در ایران هست که به چشم و گوش مخاطبان بین‌المللی نرسیده‌است."

جشنوارۀ فیلم ایرانی در بریتانیا از روز ۱۹ نوامبر تا ۲۶ نوامبر ۲۰۱۰ در سه سینمای لندن (آپولو، سینه لومیر و شورت‌ویو) سی و پنج فیلم ایرانی را نمایش خواهد داد که آمیزه‌ای است از فیلم‌های بلند و کوتاه هنری و مستند. بیشتر این فیلم‌ها از طریق پست به لندن منتقل شده‌اند، اما در مراحل پایانی تدارکات، مدیریت جشنواره در تهران دفتری افتتاح کردند تا به درخواست‌های فیلمسازان در محل رسیدگی شود. پنجاه تا شصت درصد از ۴۷۱ مورد درخواست برای نمایش فیلم در این جشنواره از ۵۳ کشور جهان، از داخل ایران برمی‌آید.

چرا برگزاری جشنوارۀ فیلم ایرانی در لندن این همه انتظار داشت؟  دانایی در پاسخ به این پرسش می‌گوید:

"چون سینمای ایرانی فاقد هدف سیاسی  بود؛ ژانر و دستور کار ویژه ای نداشت و پیدا کردن کسی که هزینۀ مالی برگزاری جشنواره را متقبل شود یا از آن حمایت کند، بسیار سخت بود".

علی‌رغم سختی‌ها، پژمان دانایی نومید نشد. او به عنوان فیلمسازی که طی ده سال اخیر در بیرون از ایران کار و زندگی کرده‌است، می‌خواست فرهنگش را به خودش نزدیک‌تر کند: "سینما و هنر ایرانی بخشی از وجود مرا تشکیل می‌دهد. و من نمی‌توانستم آن پاره از وجودم را این‌جا پیدا کنم، چون در واقع، آن این‌جا نبود".

دانایی می‌گوید، به منظور معرفی استعدادهای نوین ایرانی، ملاک و معیارهای گزینش، صرفأ مبتنی بر ارزش هنری فیلم‌ها بود. قرار بود فیلم‌ها "واقعیت‌های جامعۀ امروزی ایران را بازگو کنند". از این رو خود پژمان دانایی به عنوان یک ایرانی برون‌مرزی مایل نبود عضو کمیتۀ گزینش جشنواره باشد. وی کامبیز پرتوی (فیلمنامه‌نویس) و مجتبی میرطهماسب (فیلمساز) را که ایرانیان مقیم ایران هستند، در کنار غیر ایرانیانی چون "پتریک تاکر" (کارگردان بریتانیایی) و "زوران ولیکوویچ" (فیلمساز اروپای شرقی) به عنوان اعضای کمیسیون برگزید.

اعضای غیر ایرانی کمیسیون تحت تأثیر فیلم‌های جشنواره قرار دارند و می‌گویند که این آثار سینمایی از لحاظ موازین فنی با سینمای اروپا پهلو می‌زند. زوران ولیکوویچ "ارزش‌های معنوی را که در همۀ فیلم‌ها موج می‌زد"، از جملۀ تأثیرگذارترین ویژگی‌های آنها می‌داند. و "پتریک تاکر" که در گذشته با فیلمسازان عرب سروکار داشته و نه سینمای ایرانی، می‌گوید که سوژۀ مرگ و پایان‌ رازآلود و معمایی، مورد علاقۀ فیلمسازان ایرانی است که بیننده را وادار می‌کند تا خود به نتیجه برسد. به گفتۀ تاکر، "سینمای ایران غنی‌تر است و چندین لایه پیام دارد".

فیلم "کشتزارهای سفید" محمد رسولف که در شب افتتاحیۀ جشنواره پخش خواهد شد، یک شاهکار ارزیابی می‌شود. این فیلم داستان افسانه‌گونۀ "رحمت" است، پسربچه‌ای که در دریاچۀ ارومیه از جزیره‌ای به جزیره‌ای دیگر شنا می‌کند و اشک جمع می‌کند. اسطوره‌ای حاکی است که اشک مردمی که کفارۀ گناهانشان را پس داده‌اند، تبدیل به گوهر می‌شود. "تاکر" معتقد است که این فیلم "از آغاز تا به پایان شگفت‌آور است" با فیلم‌برداری خیره‌کنندۀ "سیاه و سفید".

در برنامۀ جشنواره فیلم‌های شاعرانه و اجتماعی و سیاسی را می‌توان دید. "مریم مهاجر" در فیلم "و زندگی ادامه داشت" با استفاده از نقاشی متحرک به موصوع دردناک پناهگاه‌های زمان جنگ ایران و عراق پرداخته‌است.

در دو فیلم مستند موضوع تند و تلخ زنان مطرح شده‌است. فیلم مستند "مرواریدهای کف اقیانوس" روبرت آدانتو، کارگردان آمریکایی، به‌طور محرمانه تجربیات و دیدگاه‌های هنرمندان زن ایرانی، چون شادی قدیریان، شیرین نشاط و پرستو فروهر را باز می‌گوید و مستند "خانۀ شیشه‌ای" حمید رحمانیان دخترانی را که در حال فرار از بد روزگار هستند، نشان می‌دهد.

فیلم "در بارۀ الی" اصغر فرهادی که سر زبان‌ها نشسته‌است، هم در این جشنواره روی پرده خواهد رفت، در کنار فیلم کوتاه جدید "آکاردئون" حعفر پناهی در بارۀ  دو نوازندۀ خیابانی.

در جوار نخستین جشنوارۀ فیلم ایرانی در لندن برای تجلیل از هنر عکاسی ایران، مسابقۀ عکاسی هم برپاست. پژمان دانایی که با عکاسان بسیاری کار کرده‌، جشنوارۀ فیلم را فرصت مناسبی برای تجلیل از هنرهای ایرانی می‌داند. آثار شرکت‌کنندگان دور نهایی مسابقۀ عکاسی در گالری "منیر" لندن Menier Gallery به نمایش گذاشته خواهد شد.

دانایی برای جشنوارۀ سال آینده برنامۀ مفصل‌تری در نظر گرفته که اجرای آن مشروط به کمک‌های مالی است. جشنوارۀ سال جاری را او با سرمایه‌گذاری شخصی و کمک سرمایه‌گذاران خصوصی در آمریکا برگزار می‌کند. 

وی جشنوارۀ فیلم را به عنوان راه مستقلی برای توزیع فیلم‌های ایرانی در سراسر جهان می‌داند. گفت‌وشنودها در مورد توزیع جهانی سه فیلم‌ از جشنوارۀ امسال در جریان است.

پژمان دانایی با هیجان می‌گوید: "این جشنواره ظرفیت زیادی دارد. ما می‌توانیم فعال‌تر باشیم. ما می‌توانیم نقطۀ تماس خارجی فیلمسازان ایرانی برای توزیع کارهایشان در سراسر جهان باشیم".

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب