آخرین مطالب
زنان کنـده‌کار
۲۷ آوریل ۲۰۱۱ - ۷ اردیبهشت ۱۳۹۰
در روستای قدیمی"خِستی‌وَرز" در نزدیکی شهر خجند، که نامی سُغدی دارد، جمعی از زنان در حال ساخت‌وساز سقف و پنجره و درهم شکستن یک قالب دیگر از قالب‌های اجتماعی هستند. طی قرن‌ها کار نجاری و درودگری و کنده‌کاری، کاری مردانه بود. اما با گشایش کارگاه کنده‌کاری زنان "خِستی‌وَرزی" دیگر این شغل را نمی‌توان "صرفاً مردانه" دانست و چه بسا که در این روستا کنده‌کاری به شغلی تقریباً زنانه تبدیل شده‌است.
در حالی که مردان روستا برای تأمین معاش مجبور به پذیرفتن دشواری مهاجرت به روسیه و کشورهای دیگرند، زنان زیر فشار بار روزگار جای مردهای روستا را گرفته‌اند و با ظرافت زنانه روی تخته‌های در و پنجره گل و پرنده می‌آفرینند و از این راه به رفاه بیشتر دست یافته‌اند.
شماری از این زنان، مانند "آمنه توره‌بایوا"ی ۴۸ ساله، از نوجوانی به کنده‌کاری شغل داشته‌اند و در کارگاه جدید آنها را به چشم استاد می‌بینند و از مهارت‌های آنها می‌آموزند. خانم آمنه خشنود است که زنان محله با فرا گرفتن این شغل پیچیده و دشوار توانسته‌اند از ورطۀ فقر و بیکاری رها شوند.
در پی یک دورۀ طولانی بیکاری که زنان خستی‌ورز را دچار اندوه و گرفتاری کرده بود، "کامل‌جان ظهورف"، استاد کنده‌کاری در استان سغد، تصمیم گرفت کارگاهی را ویژۀ زنان تأسیس کند و هنرش را به آن ها آموزش دهد، تا بدین گونه مردم روستای خستی‌ورز هم به آب و نانی برسند. طی مدتی کوتاه ده‌ها تن از زنان، هنر کنده‌کاری را فرا گرفتند و بازار کارگاه گرم شد. فرآورده‌های کارگاه زنان خستی‌ورز به قیمت مناسب فروخته می‌شود و در و پنجره‌های شهر و روستاهای دور و نزدیک را می‌آراید.
افزون بر نقش و نگار در و پنجره‌ها، زنان خستی‌ورزی دسته و بدنۀ گهواره‌ها را هم با طرح‌های گل و بوته‌های بهاری و جانواران تزیین می‌کنند و حتا برای مقاماتِ عمدتاً مرد تریبون های (یا به گفته تاجیکان منبر) منقش به نشان ملی تاجیکستان می‌سازند. و از خود سوال می‌کنند که دیگر چه شغل مردانه‌ای مانده که زنان عاجز از انجام دادنش باشند.
در گزارش مصور این صفحه صحنه‌هایی از کار کنده‌کاران زن روستای خستی‌ورز تاجیکستان را می‌بینید.
برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.
به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید
Ёри тоҷикии ман куҳи таёнишон куҷост
قورمه، آلای، باباتوق، زرافشان کجاست؟
Қурма ,олое ,боботуқ ,зарафшон куҷост
یارتاجیکی من سرسرک، وخش، جیلانتاق، کجاست؟
Ёри тоҷикии ман сарсарак , вахш, ҷилонтоқ куҷост
آق داغ، هم قره داغ، تره کلیتاق کجاست؟
Оқ доғ, ҳам қара доғ, тара килитоқ куҷост
یار تاجیکی من سیر و قره دریا کو ؟
Ёри тоҷикии ман сер ва қара дарё ку
از آرال می پرسم پس آمو دریا کو ؟
Аз орол мепурсам пас омӯ дарё ку
گرم چشمه چه خوشست کلتوچ و یوراز خوشست
Гарм чишма чи хӯшаст калтуч ва юроз хӯшас
شاهمیری به کجاست ؟ خواجه دلبازخوشست
Шоҳмири ба куҷост? Хоҷа дилбоз хӯшаст
باد فرغانه هنوز می وزد آیا آنجا؟
Боди фарғони ҳануз мевазад оё онҷо
دل سردم تو بگو می پزد آیا آنجا؟
Дили сардам ту бигу мепазад оё онҷо
بزکوهی، تذرو وگرگ وگراز
Бӯзи куҳиюпаланг, тазру ва гургугуроз
می چرند در دل جنگل و صحرای تو ناز؟
Мечархад дар дили ҷангал ва саҳрои ту ноз
یار تاجیکی من تاجک و تازیک چه است؟
Ёри тоҷикии ман тоҷик ва тозик чи аст
تات و اوگانه و سرت، یا همه تاژیک چه است؟
Тот ва угона ва сарат, ё ҳамма тожик чи аст
پارسی وان همان لفظ میان من وتوست؟
Порсиуон ҳамон лафзи мёни ману туст
تاج تاجیک سر یار، بیان من وتوست ؟
Тоҷи тоҷик сари ёр, баёни манутуст
سغدی و ماد و سکاها، خوارزم
Суғдию мод ва сакоҳо, хоразм
کو کجایند که بتازندبه دشمن در رزم؟
Ку куҷоянд ки битозанд ба душман дар разм
خط سیرلیک همان فارسی نیک بود؟
Хати сирилик ҳамон форсии ник бувад
یا که خط یک هنرست و هنرت نیک بود؟
Ё ки хат як ҳунарасту ҳунарат ник бувад
دینتان چیست مسیحی و کلیمی، اسلام
Денитон чист масиҳӣ ва калимӣ, ислом
یا که زردشتی و پاکی و روانی کلام؟
Ё ки зардтуштӣ ва покӣ ва равонии калом
از مهستی خجندی خبری هست بگو؟
Аз маҳастии хуҷандӣ хабари ҳаст бигу
احمد اف را چه خبر هست بگو؟
Аҳмадов ро ҷи хабар ҳаст бигу
کمال عینی و غفور اف، خوش باد
Камоли Айнӣ ва Ғафуров, хушбод
فطرت و میر شکراف، خوش باد
Фитрату Миршикаров, хушбод
لایق شیرعلی لایق هر دل بادا
Лоеқу Шералӣ лоеқ ҳар дил бодо
صابر و نذری ما زنده محفل بادا
Собиру назрӣ мозинда маҳфил бодо
دور بادا نظر و چشم بد از هر تاجیک
Дӯр бодо назару чашми бад аз ҳар тоҷик
یار تاجیکی من یار من است هر تاجیک
Ёри тоҷикии ман ёри ман аст ҳар тоҷик
من، جوادی و دلم تاجک بی سر گشته
Ман ,Ҷаводию дилам тоҷик бе саргашта
یار تاجیکی و این دل چه شود سر گشته
Ёри тоҷикию ин дил чи шавад саргашта
http://www.yavarema.blogfa.com/cat-19.aspx
http://www.yavarema.blogfa.com
hosainsafiabadi@yahoo.com
به یکایک شکا درود می فرستم. عیسی - لاس وگاس