ده سال پیش از پنجره وارد ساختمان می‌شدند و بی‌صدا تا غروب کار می‌کردند و شب نشده از همان پنجره بیرون را می‌پاییدند و اگر اونیفرمپوشی اطراف نبود، بی‌صدا می‌زدند بیرون و برمی‌گشتند خانه و باز روز بعد همان عملیات.

امروز از در ِ اصلی وارد ساختمان می‌شوند. هر یک گوشه‌ای از یکی از طبقات را می‌گیرند و کار می‌کنند و عصرها در را باز می‌گذارند که رهگذرها بیایند و صدایشان را بشنوند و با چشم خودشان ببینند که در ساختمان شمارۀ ۵۹ خیابان ریولی Rue de Rivoli پاریس چه می‌گذرد.

این داستان، روز اول نوامبر ۱۹۹۹ شروع شد که عده‌ای هنرمند هنرهای تجسمی از دیوارهای ساختمان شمارۀ ۵۹ خیابان ریولی پاریس بالا رفتند؛ ساختمانی که به یک بانک تعلق داشت و سال‌ها متروک مانده بود. آنها خیلی زود ساختمان را از کبوترهای مرده، سرنگ‌های مصرف‌شده و غبار سالیان پاک کردند. 

این ساختمان محل اجراهای هنری و نمایشگاه‌هایی شد که برای هنرمندان و عموم رایگان است. روز چهارم فوریه ۲۰۰۰ دولت فرانسه علیه این هنرمندان شکایت کرد. دادگاه به آنها ده ماه فرصت داد تا ساختمان را تخلیه کنند. ساختمان شمارۀ ۵۹ برای مدتی موضوع جنجالی مطبوعات شد و از آن با عنوان "در اشغال هنر" یاد می‌شد.

سال ۲۰۰۱، موعد انتخابات شهرداری پاریس فرا رسید و حزب چپ‌گرای فرانسه در انتخابات پیروز شد. شهرداری پاریس ساختمان را به طور قانونی از بانک مالک خریداری کرد و آن را با همان فلسفۀ پیشین به هنرمندان سپرد. یکی از این هنرمندان که در ابتدای کار در عملیات اشغال ساختمان شرکت داشته، "ژروم بتش" Jérôm Btesh است. او نزدیک به دو دهه در حوزۀ هنرهای تجسمی فعالیت و تاکنون ده‌ها نمایشگاه انفرادی و گروهی برپا کرده‌است.

 بتش‪،‬ داستان ساختمان شماره ۵۹ را اینگونه روایت می‌کند: "اینجا حدود ده سال پیش به طور غیرقانونی توسط یک گروه هنرمند تصاحب شد، برای ایجاد یک آلترناتیو هنرهای تجسمی به جای هنر رسمی. ما چاره‌ای نداشتیم. یا باید جذب سیستم رسمی می‌شدیم یا تن می‌دادیم به شکارشدن، به حاشیه رفتن و نادیده گرفته شدن و مردن".

 حدود نیمی از هنرمندان این مرکز دائمی هستند: "یک بخش دیگر هم نیمه‌ای هستند که درخواست آتلیه می‌کنند و نوبت‌شان که برسد، می‌توانند دست کم شش ماه اینجا بمانند. حضور این هنرمندها خیلی خوب است و به پویایی آتلیه خیلی کمک می‌کند، با خودش خلاقیت می‌آورد و روح تازه‌ای به فضا می‌دهد. در کل سی هنرمند در این ساختمان کار می‌کنند".
 
 این مرکز با این ایده راه‌اندازی شد که هنرهای تجسمی در دسترس عامۀ مردم قرار بگیرد. از این رو ساختمان شماره ۵۹ به یک آتلیه با در باز بدل شد که هنرمندانش ترسی از رونمایی آثارشان پیش از افتتاحیۀ نمایشگاهی در گالری‌های بزرگ نداشتند. اما پس از اندکی آنها هم از بابت حفظ حقوق مؤلف، فروش و غیره احساس خطر کردند و برایش چاره‌ای جستند. یکی از این راه‌ حل‌ها این بود که هر هنرمند به تشخیص خودش حق این را دارد که عکاسی از آثارش را ممنوع کند. طی یک سال گذشته بیش از نیمی از این هنرمندان تابلوهای "عکاسی ممنوع" را بر سردر آتلیه‌شان آویخته‌اند.

 ژروم بتش در این باره می‌گوید: "اینجا یک محل عمومی است. خیلی پیش آمده کسانی که در حوزۀ طراحی و تبلیغات کار می‌کنند و یا حتا هنرمندانی که در سیستم گالری‌دارها جایی دارند، می‌آیند اینجا و ایده می‌گیرند و می‌روند، به نام خودشان اجرا می‌کنند و می‌فروشند. در حالی که هنرمندهای اینجا ثروتمند نیستند. سخت و مداوم کار می‌کنند و طبیعتاً نمی‌خواهند ایده‌هاشان در یک بوفۀ مجانی سرو شود. ما نمی‌توانیم همه چیز را ممنوع کنیم، چون فلسفۀ اینجا یک آتلیه با در باز است و می‌خواهیم که بازدیدکنندگانمان، وقتی از اینجا می‌روند، حس خوبی داشته باشند".

 به گفتۀ بتش، "امروز ساختمان شماره ۵۹ طبق یک قرار با شهرداری پاریس کماکان با همان "فلسفۀ آتلیۀ درباز اداره می‌شود" که خیلی خوب هم جواب داده‌است؛ مثلاً فقط در سال ۲۰۱۰ بین ۸۰ تا ۱۰۰هزار بازدیدکننده داشته." کماکان هنرمندان مختلف در آن اثر خلق می‌کنند و رهگذران کنجکاو به نظارۀ آنها می‌نشینند.

سال گذشته وزارت فرهنگ فرانسه، ساختمان شماره ۵۹ خیابان ریولی را، یکی از پررفت‌وآمدترین و سومین مرکز مهم هنرهای معاصر در پاریس اعلام کرد.

در گزارش تصویری این صفحه به دیدن این مرکز هنری و آثار هنرمندان آن می‌رویم.

 برای نصب نرم افزار فلش اینجا را کلیک کنيد.

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب