Jadid Online
جدید آنلاین
درباره ما تماس با ما Contact us About us
خاک و ریشه

خاک و ريشه
امير فولادی

دهان وبینی ام را با دستم نمی گرفتم، وقتی باد، خاک را برسر و صورتم می زد. و چه خاک و بادی بود آن روز.

درواقع این حس من بود که تغییر کرده بود وگرنه همه چیز مثل روزهای قبل بود. حس من اما بخصوص عصر همان روز خیلی تغییرکرده بود.

باور این که کابل را برای مدت نامعلومی ترک می کنم، مرا می شکست. ناخواسته غرق کابل می شدم. باد که خاک را به سر و صورتم می زد، می گفتم، بگذار بزند، خاک کابل است. وقتی آن قدربی عرضه باشی که شهرت به چنین روزی بیفتد، همین طوری بهتر.

خاک کابل که به سر و صورتم می خورد، انگار شماتت می کرد، طعنه می زد: بی عرضه، می روی؟ اینجا را ترک می کنی؟ تا در شهر زیبا ولوکس زندگی کنی؟ که دیگر خاکی نشوی، که کفش هایت گل آلود نشود، که همیشه برق داشته باشی؟  خب، اینها که چیزی نیست. من هم چنین شهری می شدم، اگر تو بی عرضه نبودی، نه؟ 

سربه زیر می افكنم. بازهم خاک  واین بار زیرپاهایم. تفتیده و داغ. با خجالت من من می کنم:  خب، تنها تقصیر من هم نیست، بلکه قسمتی از مشکلات بخاطر موقعیت ژئوپولوتیک و استراتیژیک و نمی دانم چندین "ایک" دیگر تو هم هست.

من چه کار کنم که قسمتم با تو گره خورده. تو بگو چه داری که این همه امیر و امپراتور و شاه و جهان گشا به سراغ تو می آیند. گاهی لشکریانشان را از روی سینه تو عبور می دهند، تا بروند شیراز ونیشابور را ویران کنند و زمانی از آن سوی دنیا می آیند، روی سینه تو اردوگاه می زنند که با سلاطین ترک بجنگند.

گاهی ماشین جنگی کمونیسم اینجا درگل می ماند وزمانی فداییان اسلام خود را فقط روی سینه تو منفجر می کنند. و حالا بیا و ببین، همه دنیا با پیشرفته ترین تجهیزات جنگی  آمده اند که  اینجا صلح بیاورند... استدلال هایم را كه مرور می کنم، می بینم تف سربالا است از خیر ادامه اش می گذرم.

چشم از همه چیز بر می کنم وبه آسمان  می دوزم. بازهم تنها چیزی که می بینم، خاک است. آسمانی از خاک، خاک به هوا شده، خاک بر باد شده.

سعی می کنم خودم را فراموش کنم یا صادقانه تر بگویم خودم را بفریبم که مهم نیست. این قدر هم عاطفی نشو، به راهت ادامه بده، باید موهایت را کوتاه کنی. فردا می روی، باید کمی سروصورتت مرتب باشد.

دوقدم آن طرف تر" سه راهی دواخانه"، ایستگاه خاطره های من، دوباره به خودم می آورد عصرها که از دفتر می آمدم همین جا پیاده می شدم. مثل همیشه  سیلی از آدم ها پیاده وسواره هر کدام به سمتی، با چه شتابی. تاکسی راه را بر دوچرخه سوار می بندد، همان لحظه موتر (خودرو) دیگری راه او را.

هیچ چیز مشخص نیست. جز این که روزی بدون انفجار به آخر رسیده و نانی برای شب گیرآمده. پس جای شکرش باقی است. تا فردا، شبی درمیان است و خدای مهربان. دراین ملک زندگی همین است: نفس کشیدن. سطح توقع بسیار پایین است. بسیار پایین، توقع از دولت، از طبیعت، حتا از خدا، شاید در کمتر مملکتی این همه از مهربانى خدا سپاسگزاری شود.

کمی می ایستم، چشمم ناخودآگاه به قیافه عرق کرده تربوز( هندوانه) فروش گره می خورد که درمیان انبوهی از تربوزهایش داد می زند: خوش کن تربوز های وطنی! می گوید وطنی، می فهمم می خواهد بگوید شیرین، خیلی شیرین. مثل میوه های دیگر این وطن، این خاک که مثل آدم هایش بی ریخت، اما بامزه اند. با شتاب خود را میان جمعیت گم می کنم که بار دیگر شرمنده این خاک نشوم.

تا پا می گردانم، آشنایی پیش رویم قد می کشد.

- سلام ، نرفتی هنوز؟
- نه، فردا می روم.
- خب، به خیر بری نوش جانت. بالاخره، از ای بدبختی خلاص شدی. ببین چی حال اس.
- خب بالاخره رفتن خیلی هم لذت ندارد. بسیار چیزها اینجا می ماند.
- نی بابا. بیکار ماندی، به چی دل می بندی، چی مانده؟

اما نه. خیلی چیز ها هنوز مانده است، دست کم برای من این طوری است. خیلی چیز ها هنوز هست. دور هم جمع شدن شب های شمع و شراب، شب های هارمونیه وغزل شب های بیدل و حافظ، شب های بحث وجدل بر سر سرنوشت، شور وهیجانی که خیلی از جوانان  برای آینده شان در سر دارند.

شب های گوش دادن به قصه های بچه ها. قصه هايی از گریختن از طالب و نماز اجباری، عاشق شدن وشکست خوردن، گوش دادن به قصه های شیرین یاسا، فلسفه بافی های حسرت، فکاهی های حسین معین، شوخی های با مزه تواب، شعر های آصف و قصه های حکیمی، طرح های سهیلا حیدری، کار و کوشش دیانا ثاقب، خستگی های ملک و و و... بالاخره چای وسیگار با همکاران دفتر وصبحانه و شطرنچ با حنیف قاسمی و رامین و گوش دادن به نکته های ظریف وخردمندانه سعید و چیلک اندازی (گير دادن) های نوراوغلی، اینها چیز کمی نیست.

زندگی شاید در لحظه های کوچکی پنهان است که فقط زمانی احساسشان می کنی که رفته اند و تبدیل به خاطره شده اند. شاید هم به همین دلیل خاطره شده اند که زندگی در آنها بوده و انسان ها نمی خواهند زندگی شان را از دست دهند. 

آدم ها پنجاه، شصت سال و گاهی بیشتر از آن زندگی می کنند که هزاران روز وصدها هزار ساعت می شود، اما خاطرات آنها محدود است به چند ساعتی از عمر. نمی دانم بقیه نفس کشیدن ها را چه نامی باید داد.

خب، شاید این هم فرق می کند: برای عده ای کار، برای عده ای جهاد، برای شماری آفرینش و تفکر کردن، برای عده ای، آن هم در کشور من، تقلا برای نجات از مرگ های پی هم، پیدا و پنهان، زمینی وآسمانی که گاهی ازسوی دشمن، زمانی از سوی دوست، زمانی از طرف گروه های ملی و زمانی ازطرف پیمان های بین المللی نصیب شان می شود.

پس به این دلیل می روی؟ پس تو هم تقلایی برای فرار از مرگ داری؟ نمی دانم، جدا نمی دانم، ولی این کاملا درست است که می خواهم "الهه" زنده بماند ومادری داشته باشد. او هنوز تنها چیزی که از زندگی یاد دارد، چند سرود فارسی است. مگر همین چند روز پیش نبود که کودکان زخمی در انفجار سفارت هند بی مادر مانده بودند؟

از جاده عبور می کنم و به قطاری از صرافی ها می رسم. یادم می آید، باید پوند استرلينگ بخرم. چند؟ یک بر صد. اوه... یک برصد! چاره ای نیست. صد می دهم تا یکی بستانم. از همین آغاز معلوم است، با این رفتن چه قدر باید از دست بدهم.

کمی جدی می شوم. مهم نیست این رفتن ها. فرصت برای بازگشت همیشه هست. نمی دانم چه کسی، اما بلافاصله می گوید:

همتی اگر باشد.

... در آیینه بزرگ مقابلم تصویر گنگی ازخودم می بینم، هوشم کاملا به این شعر از قنبرعلی تابش رفته:

آدمی پرنده نیست
تا به هر کران که
                  پر کشد
برای او وطن شود.

سرنوشت برگ دارد آدمی
برگ  وقتی  از بلند شاخه اش جدا شود
       پایمال عابران
                     کوچه ها شود.

ناگهان متوجه می شوم که چیزی پرسید. تکرار می کند: ریشت را هم بتراشم؟
می گویم: بلی، فعلا که زمان کندن و به جا گذاشتن است.

چه ریش باشد، چه ریشه.


 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب
- حمید فیدل، 2012/05/22
خیلی زیبا بود، هرچند که خیلی دیر به آن رسیدم و خواندم اما حس کردم همین لحظه از اینجا رفته باشی.
- جواد ناجی، 2012/05/22
با خواندن این متن؛ چقدر ساده و بی ریا گریه می کنم. کس چه می داند من این متن را چند بار خوانده ام. وقتی سرم فشار می آید، دماغ ام خون می شود. حالا نمی خواهم جلو این خون دماغ و گریه ام را بگیرم. کاش این متن را بردارند و من دیگر نخوانم!
- اصف فیضی، 2010/11/02
چه زیبا نوشتی، امیرجان. با خواندنش توانی برای ایستادن اشک نداشتم. من هم در دیار غربتم، اما خیلی مجزا ازشما. زمانی که کابل و کابلیان را درج دفتر خاطراتم کردم، ندانستم که با خاطرات خاکم، دوستان دوران مکتبم که شب های شب با هم می خندیدیم، می رقصیدیم... نميشه زنگی کرد. ګاهی از خود می پرسم این زندگیست؟ تنها می شینی، تنها می خوری، تنها می نوشی، تنها می خندی، تنها می خوابی... خیلی درد دل دارم امیرجان اما بعدأ... چی کنم در طوفان زندگی سوختی هم باید بسازی.
- نعمت محمدی، 2009/12/09
با خواندن این مقاله من واقعا از فکر رفتن به خارج از کشور بی خیال می شوم
اگر ما به فکر این وطن (شیرین ) نباشیم به بیگانگان هم نباید دل ببندیم
- یاسر، 2009/09/03
یک سوال تو که اینهمه به خاک .ریشه ات علاقه داشتی، چرا وطنت را ترک کرد؟من با شرایطی که حالا ایران داره وطنمو ترک نکردم
- هادی، 2008/09/21
آفرین برتو امیر.
- رویش - کابل، 2008/09/19
آقای امیر فولادی
سلام و عرض حرمت
باکی ندارد اگر یکی را در برابر صد معاوضه کرده ای مهم این است که چیزی را گیر آورده ای که یکی به صد می ارزد! مهم تر از آن این است که پس از این معاوضه چه روی دست تو و دست کسانی که حسرت معامله ات را خورده اند و می خورند می ماند. این روزها کشور ما و خاک و زمین ما همه صحنه آزمون های بی شمار است روز و روزگار درازتر از آن است که با رفتن و آمدن من و تو کوتاهی گیرد فردا و پس فردا خیلی حرف هایی است که باید با هم بزنیم و برای این ملک و دیار و کسانی که تشنه وعاشق شنیدن اند بگوییم
کابل هنوز منتظر تو و برگشت تو می ماند اما می خواهد وقتی بر می گردی از آن صد برابر یکی برایش داشته باشی.
دستت را می بوسم و احساست را سپاس می گویم
دوستدار و چشم به راهت - رویش
- سلمان نبی زاده، 2008/09/16
امیرفولادی،ازبرج بلند گرینویچ؛ عاشقانه به کابل می نگرد. به کشوراش فکر می کند.هنوز کابل ویرانه وخاک آلوده اش را دوست دارد، وبرایش چه ناب می نویسد! آفرین به اندیشه وقلم شما.....
- جاوید ظفری، 2008/09/13
درود باد به شما امیرفولادی.چه ناب نگاشته ای
- مرجان، 2008/09/10
دست مریزاد، چقدر زیبا به تصویر کشیده ای لحظه به جا گذاشتن ریشه ها و بردن خاطره ها را. قلمت توانا و احساس زیبایت همیشه با برجا.
- احمد علی، 2008/09/09
درست است، باد و خاک این وطن، کوچه پس کوچه های خاکی و دیوارهای گاه گلی اش و برج و باروهای نیمه ویرانش بیشتر با آدم حرف میزند تا آدم هایش.
- محمود از ايران، 2008/09/07
با سلام من هم از خواندن اين مرقومه بسيار متاثر شدم.من هميشه احساس عجيبي نسبت به افغانستان داشته ودارم . از اينكه مردم اين كشور مثل كشور عزيز خودم ايران فارسي زبانند بسيار خوشحالم و از اينكه بخاطر جنگ ، سالهاي سختي بر اين كشور ومردم آن گذشته بسيار ناراحتم.آرزو ميكنم روزي آرامش و آزادي بر سرتاسر خاك افغانستان سايه افكند ومردم آن در كمال صلح وصفا وآسايش در كنار هم روزگار بگذرانندو من هم بتوانم از كشور افغانستان كه مردان آن را برادران خود وزنان آن را خواهران خود مي دانم ديدن كنم.اي كاش حاكمان مملكت من كه اين همه پول هنگفت نفت را صرف كشورهاي فلستين ولبنان وسوريه مي كنند مقداري را هم صرف هم زبانهاي خود در افغانستان مي كردند.
- ناجیه، 2008/09/06
این سومین بار است که برای خواندن مطلب تو می آیم. آدم وقتی خیلی زندگی را می فهمد خیلی چیز با هم یک دفعه یک جا با همین حجم می نویسد. اما باید فکر ضعیف ترهایی مثل من را هم بکند. من که نمی توانم چنین مطلبی را یکبار بخوانم. چون برای هر چند خط اش روزها گریه دارم. دلم می سوزد برای افغانستان. برای مظلوم ترین مادر دنیا.
- مریم، 2008/09/06
درود بر شما
خیلی عالی بود
قلمت پاینده و خودت جاودان
- الف. عضدی، 2008/09/05
هميشه همين گونه است؛ احساساتی می شويم، می گرييم، و از رنج و درد و خاك و آتش گريختن شرم می كنيم، اما باز همچنان به راه مان ادامه می دهيم، به خاطر اين يا به خاطر آن... و بعد هم به كشور دوم خو می گيريم و گذشته، خود به خود، به ژرفای فراموشی پرتاب می شود...
همواره به سرزمينم چون معشوقی زيبا كه مورد تجاوز نامردمان قرار گرفته انديشيده ام و در كنارش وفادارانه مانده ام كه يا تيمارش كنم و به زندگی اش بازآورم ويا اگر نتوانم سر بر سينه اش نهم و با او بميرم...
- رامین انوری، 2008/09/04
آه امیر! مگر نمی فهمی که این روزها چه حال و احوالی دارم؟؟ اگر می فهمی که مطمئن هستم می فهمی پس چرا چنین می نویسی؟ می دانی همین حالا که ساعت 8:30 شب است و من این نوشته را می خوانم، گریه می کنم، می دانی؟؟! تا زندگی هست قلمت چنین باد! آفرین به این توانمندی و این زبان... زنده باشی عزیز!
- بهاره علوی، 2008/09/04
متن خیلی قشنگی بود.
من چندبار این صفحه رو رفرش کردم تا دکمه های پخش مولتی مدیا زیر عکس بیاد، اما هر بار نمی اومد و من فکر می کردم کامل لود نشده ! اما مثل اینکه فقط متن بود؟
- یک کاربر، 2008/09/04
خیلی قشنگ بود. با خواندن متن شما دلم برای شهرم و کشورم بیشتر از همیشه تنگ شد.
دور گردون گر دو روزی بر مراد ما نگشت / دائما یکسان نماند حال دوران غم مخور
- شهباز، 2008/09/04
چند روزی در همان شهر بودم، ترس از ربوده شدن، حس اعتماد را در کابل از میان می برد. بازشناختن دوست از دشمن دشوار شده است. مردم نگران بازگشتن همان هایی در قدرت اند که جهان در هفت سال گذشته برای نابودی شان میلیاردها دالر صرف کرده است.
- یاسا، 2008/09/04
سلام و درود استاد،
جدایی را خیلی خوب تصویر کردی زندگی حکایتی از این جدایی ها، دل کندن ها و ریشه کندن هاست، خوشحالم که در بخشی مهمی از آن حس زیبای با توبودن را چشیده ام. فراموشت نمی کنیم.

یاسا

- رئوف، 2008/09/04
عالی است
- دای مرکشی، 2008/09/04
سلام امیر فولادی عزیز
جالب و زیبا نوشته کرده بودی. راستی بسیار به سختی خواندم چون در دفتر بودم و هر پاراگراف را می خواندم مجبور بودم کمی صبر کنم چون اشک هایم را همه می دیدند. به این خاطر پرنت کردم که در اتاق بخوانم و باز هم اگر گریه ام گرفت حسابی گریه کنم.
- حسین، 2008/09/04
درود . شگفت زده ام کرد - واقعاً دربرابر این خلقت امیر ایستادم ، خواندم ، نگریستم وگریستم. این نوشته همان بازگشت ابدی است که مرا ، تورا ، خاک وخاطره را وهمه را پیوسته می آفریند. تو راست گفته ی - ریش را یا ریشه را بجا می گذاریم تا دوباره برگردیم . آرام باشی دوست مهربان .
- جمال، 2008/09/03
عالی نوشتی امیر خان فولادی
- سیروس علی نژاد، 2008/09/03
بارک الله به این قلم، به این احساس، به این توانایی که در یک مطلب کوتاه همه چیز را درباره خودش و ما و کشورهای ما بیان کرده است. جدا بارک الله. این امیر فولادی همیشه مرا به حیرت می اندازد. او یک استعداد استثنایی است.
Home | About us | Contact us
Copyright © 2024 JadidOnline.com. All Rights Reserved.
نقل مطالب با ذكر منبع آزاد است. تمام حقوق سايت براى جديدآنلاين محفوظ است.