بیش از ۱۵ سال تلاش، بالاخره گرافیست‌های ایران را صاحبخانه کرد. به همت انجمن طراحان گرافیک ایران و شهرداری و زیباسازی شهر تهران خانه قاجاری ارباب هرمز، به موزه گرافیک تبدیل شد و برای نخستین بار، نسل جوان گرافیست ایران شاهد نمایش ارزنده‌ترین آثار گرافیست‌های گذشته ایران هستند.

خانه ارباب هرمز، یکی از خانه‌های معروف و زیبا در منطقه تهران‌پارس، شرق تهران، است. بنا بر  مستندات تاریخی، عمارت مجید‌آباد یا ارباب هرمز،‌ بنایی متعلق به اواخر دوره قاجاریه بود در قریه‌ای به همین نام. زمین‌های این منطقه و باغی که خانه در آن واقع شده ابتدا در تصرف عین‌الدوله صدراعظم قاجار بود. اما نخستین مالک این اراضی و عمارت که به روشنی در اسناد تاریخی از وی نام‌برده شده، مرحوم حاج محمدخان ابری معروف به حاجب‌الدوله است. پس از وی این اراضی به فرزندش محمدحسین‌خان مشیرخلوت می‌رسد و پس از او و در زمان مظفرالدین شاه، در تصرف میرزا نصرالله ناصرالسلطنه قرار می‌گیرد.

بعد از استیلای مشروطه‌طلبان بر تهران، مالکیت این اراضی از ناصرالسلطنه که از طرفداران محمدعلی شاه بود، به لطفعلی امیر مفخم، فرزند امامقلی‌خان (حاجی ایلخانی) که از سران بختیاری بوده منتقل می‌شود. پس از امیر مفخم، به فرزندش ابوالقاسم‌خان بختیار می‌رسد.

هرمز آرش معروف به ارباب هرمز یکی از زرتشتیان زاده شده در محله خیرآباد یزد بود و زمانی که از هندوستان به ایران بازگشت در سال ۱۳۲۷ خورشیدی تهران‌پارس فعلی را از بیوه ابوالقاسم خان بختیار، بی‌بی عظیمه خانم بختیار، سه دانگ به نام خود و سه دانگ به نام همسرش، پری آگاهی آرش، خریداری کرد. تهران پارس  در حدود ۳۶ میلیون متر مربع مشتمل بر سه قریه‌ مجیدآباد، مهدی‌آباد و حسین آباد بود. ارباب هرمز با مشارکت آقایان وفادار تفتی و رستم مرزبان و مهندس ناصرزاده، پورتیمور و مهاجر، به نقشه‌برداری، خیابان‌کشی، تفکیک اراضی و احداث مراکز عام‌المنفعه شامل درمانگاه، مراکز پلیس، منابع آب، برق‌رسانی، مدارس و مسجد اقدام کرد.

عمارت فعلی معروف به ارباب هرمز با مساحت تقریبی ۹۰۰ متر مربع به سبکی ترکیبی از معماری سنتی با معماری غربی در دو طبقه به همراه زیرزمینی کوچک در ابتدا در باغی به وسعت یک میلیون متر مربع بنا شده بود که در حال حاضر ۴۲۰۰ متر مربع از آن باغ باقی مانده است. و اکنون این باغ و بنا، پس از تاریخی پر فراز و نشیب، به موزه گرافیک ایران رسیده‌ است.

با افتتاح این موزه در یک ماه گذشته، بیش از ۸۰ اثر شامل پوستر، طرح جلد کتاب، تبلیغات و صفحه‌های گرامافون از مهمترین گرافیست های ایران، در موزه گرافیک  به نمایش گذاشته شده‌ است. آثاری از هنرمندانی مانند مرتضی ممیز، فرشید مثقالی، قباد شیوا، ابراهیم حقیقی، جوادی‌پور و بسیاری هنرمندان دیگر که هویتی دگرگونه به این موزه داده‌اند.

۱۵ سال قبل زمانی که انجمن طراحان گرافیک ایران گرد هم آمدند، تشکیل موزه گرافیک ایران در دستور کار قرار گرفت. مدت زیادی گذشت و بارها ایجاد چنین موزه‌ای تا مرحله اجرا رفت و ناکام ماند. اما بالاخره در سال ۱۳۹۳ پس از مرمت بنای ارباب هرمز توسط سازمان زیباسازی شهر تهران، که پیش از این هم در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده بود،  گرافیست‌های ایران هم صاحب خانه ای شدند.

 آثار هنرمندان در طبقه دوم بنا به نمایش درآمده اند و قرار است اتاق‌های طبقه اول به بخش اداری و فروشگاه موزه گرافیک ایران تبدیل شود.

آنچه در گزارش تصویری این صفحه می بینید نگاهی است به موزه گرافیک ایران پس از گشایش آن. به گفته مجید بلوچ، سرپرست کمیته موزه گرافیک، هنگام انتخاب آثار تلاش شده تا از هر هنرمند یک اثر به نمایش گذاشته شود. 

 به صفحه فیسبوک جدیدآنلاین بپیوندید

ارسال مطلب